เมื่อเร็ว ๆ นี้ พระเทพเวที รักษาการเจ้าคณะภาค 6 ได้โพสต์ข้อความอธิบายเกี่ยวกับการจัดตั้ง “สำนักศาสนศึกษา” ตามประกาศ ปี 2555 เพื่อรองรับตาม พ.ร.บ.พระปริยัติธรรม 2562 ที่ประกาศใช้แล้วไปแล้วนั้น  โดยมีรายละเอียดดังนี้

           การจัดตั้งศาสนศึกษา เรื่องนี้ถือเป็นเรื่องสำคัญของคณะสงฆ์เรา จึงขอความร่วมมือได้ช่วยกัน เผยแพร่ให้ทราบทุกจังหวัด ทุกภาค ด้วย

          ความเดิมก็คือว่า ใน “ประกาศ มหาเถรสมาคม ว่าด้วยการจัดการศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกธรรมและแผนกบาลี” ที่ประกาศมา เมื่อ 14 มีนาคม 2555 นั้น ในบทเฉพาะกาล ไม่ได้อุ้มหรือสนับสนุน “สำนักศาสนศึกษา” ที่มีมาแต่ก่อนปี 2555 ไว้..

         โดยหลักนิตินัยก็คือเมื่อกฏหมายออกมา และไม่ได้อุ้มไว้ ก็คือยุบไปโดยปริยาย

แล้วทีนี้จะทำอย่างไร? บางสำนักก็ตั้งมาเป็น 70-80 ปี

        คำตอบง่ายๆ ก็คือ มายกระดับการบริหารจัดการ เสียใหม่ ตามยุทธศาสตร์การปฏิรูปกิจการพระพุทธศาสนา คือ มาทำตามเกณฑ์ใหม่ ตาม “ประกาศมหาเถรสมาคมว่าด้วยการจัดการศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกธรรมและแผนกบาลี ปี 2555”  ประกาศใช้ 14 มีนาคม 2555..นั่นเอง

       ดังนั้นวัดที่จะขอจัดตั้งต้องมีคุณสมบัติดังต่อไปนี้..

• เป็นวัดถูกต้องตามกฎหมาย

• มีการเรียนการสอนพระปริยัติธรรม(ต่อเนื่องมาแล้ว 3 ปี)

• มีจำนวนนักเรียนตามเกณฑ์ ( นักธรรม(เกณฑ์ตามพฤตินัย 15 รูป), ถ้าจะสอนทั้งนักธรรม- บาลี ให้มีนักเรียนไม่น้อยกว่า 20 รูป(ตามระเบียบ มส)

• มีความพร้อมด้าน

             – ด้านบุคลากรทางการศึกษา( อาจารย์ใหญ่, ผู้ช่วยอาจารย์ใหญ่(แล้วแต่บริบท),เจ้าหน้าที่ ต่างๆ (แล้วแต่บริบท)

             – มีครูสอนเพียงพอ

             – มีอาคารสถานที่ เพียงพอ

นอกจากเกณฑ์พื้นฐานเหล่านี้แล้ว ยังมีหลักเกณฑ์เพิ่มเติม ดังต่อไปนี้..

• ให้เจ้าอาวาสทำเรื่องขอจัดตั้ง

• ถ้าขาดคุณสมบัติดังที่กล่าวมาแล้วข้างต้นติดต่อกัน 3 ปีซ้อน ให้ ยุบ/ รวม/ หรือ เลิก ดำเนินการ

• ถ้าไม่ดำเนินการ ให้ เจ้าคณะกทม. หรือ เจ้าคณะจังหวัด พิจารณาสั่งการ

• ให้มีคณะกรรมการสถานศึกษา

• ให้แจ้งฐานข้อมูลวัด ( Temple Data Base- TDB)ว่ามีพันธสัญญาจะส่งนักเรียนเข้าเรียนชัดเจน

• ให้มีจำนวนนักเรียนเป็นไปตามเกณฑ์

• ให้มีระบบ เปิด- ปิด การศึกษาชัดเจน

             ที่กล่าวมา เป็นกฏเกณฑ์ตาม   “ประกาศมหาเถรสมาคมว่าด้วยการศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกธรรมและแผนกบาลี 2555” ณ วินาทีนี้ ยังใช้ได้อยู่.. ตราบใดที่เกณฑ์ของคณะกรรมการการศึกษาพระปริยัติธรรม 2562 ( พ.ร.บ. การศึกษาพระปริยัติธรรม 2562 มาตรา 16)  ยังไม่ประกาศใช้..

             ขอเรียนเจ้าคณะระดับจังหวัด/ ภาค และผู้เกี่ยวข้องเพื่อทราบเพื่อรีบดำเนินการด่วน ครับ

            สำนักศาสนศึกษา นั้น ถ้าพิจารณาระดับวัดแล้ว มี นักเรียน(ไม่น่า)จะพอ (ยกเว้น วัดที่มีโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา)  สามารถยุบรวมเป็นศูนย์การเรียน…/ สำนักศาสนศึกษาระดับตำบล/ระดับอำเภอได้เลย

        รีบดำเนินการเสนอให้ “เจ้าคณะจังหวัด” อนุมัติ จัดตั้งได้เลย..สำหรับภาค 6 นั้น ขณะนี้ สำนักศาสนศึกษาประจำอำเภอเชียงคำ(วัดหย่วน)และสำนักศาสนศึกษาประจำอำเภอภูซาง (วัดม่วงชุม)จังหวัดพะเยา ถึงมือ เจ้าคณะภาค แล้วครับ.