วันที่ 22 กรกฏาคม 2568  นายสำรวย รักการเรียน ผู้ตรวจกระทรวงวัฒนธรรม ศิษย์เก่าสำนักเรียนวัดดาวดึงษาราม เปรียญธรรม 9 ประโยค โพสต์เฟชบุ๊คส่วนตัวว่า  ไม่ถูกก็แก้ให้ถูก  เรื่องวุ่นๆ ในดงขมิ้น ฟังข่าวจากสื่อแห่งหนึ่ง บอกทำนองว่า พระต้องอาบัติสังฆาทิเสสข้อใดข้อหนึ่งแล้ว ถือเป็นครุกาบัติ คือ อาบัติหนัก ต้องสึกหาลาเพศ หมดกันเลยครับ หากเป็นแบบนี้ในประเทศไทยน่าจะหาพระภิกษุไม่ได้เลย หรือหาได้ยากมาก ในความเป็นจริงนั้น ต้องอาบัติสังฆาทิเสส ไม่ถึงขั้นต้องสึก แต่ก็เป็นเหตุให้สึกได้ หากต้องเป็นอาจิณ จะยังไงนั้น ขอให้เป็นเรื่องของผู้เกี่ยวข้องต่อไปก็แล้วกันนะครับ

ผมนั่งดู tiktok (คำนี้ตกลงอ่านออกเสียงว่าอย่างไรกันแน่ครับ) เห็นหลวงพี่รูปหนึ่งท่านได้อธิบายว่า ในคราวเมื่อพระพุทธองค์ปรินิพพานแล้ว หมู่สงฆ์ปรับอาบัติทุกกฏพระอานนท์ซึ่งเป็นพุทธอุปัฏฐากใกล้ชิดพระพุทธองค์ในข้อหาที่ไม่ทูลถามว่า ข้อใดเป็นสิกขาบทเล็กน้อย

หลวงพี่ท่านบอกว่า หมู่สงฆ์ไม่ได้ปรับอาบัติทุกกฏพระอานนท์ เพราะคำว่า ทุกฺกฏ ในภาษาบาลีในที่นี้ไม่ได้หมายถึงชื่อของอาบัติ หากเป็นชื่อของอาบัติ ต้องเป็น ทุกฺกฏาปตฺติ หรือ ทุกฺกฏา อาปตฺติ แต่ในเหตุการณ์นี้หมายถึงว่า ท่านพระอานนท์ทำไม่เหมาะไม่ควร ทำนองว่า แหม น่าจะถามสักหน่อยว่า อะไรคือสิกขาบทเล็กน้อยทำนองนั้น

แบบนี้ต้องหาที่มาที่ไปในพระไตรปิฎกแล้ว ผมก็เห็นเอกสารหลายแห่งบอกว่า หมู่สงฆ์ปรับอาบัติทุกกฏท่านพระอานนท์ แต่หลวงพี่มาบอกอีกอย่างหนึ่ง ต้องพิสูจน์แล้ว

ไปเปิดพระไตรปิฎก เล่ม 7 พบดังนี้ครับ

อถโข เถรา ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ เอตทโวจุํ อิทนฺเต อาวุโส อานนฺท ทุกฺกฏํ ยํ ตฺวํ ภควนฺตํ น ปุจฺฉิ กตมานิ ปน ภนฺเต ขุทฺทานุขุทฺทกานิ สิกฺขาปทานีติ เทเสหิ ตํ ทุกฺกฏนฺติ

ครั้งนั้น พระเถระทั้งหลายได้กล่าวกะท่านพระอานนท์ว่า ท่านอานนท์ ข้อที่ท่านไม่ทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า พระพุทธเจ้าข้า ก็สิกขาบทเหล่าไหน เป็นสิกขาบทเล็กน้อย นี่เป็นอาบัติทุกกฏแก่ท่าน ท่านจงแสดงอาบัติ
ทุกกฏนั้น

บาลีและการแปล มีมาดังที่ยกมานี่ครับ หลวงพี่ท่านบอกว่า ทุกฺกฏ ในที่นี้ ไม่ใช่ชื่อของอาบัติ แต่หมายถึงเป็นเรื่องที่ทำไม่เหมาะควร น่าจะทูลถามให้ชัดเจนสักหน่อย หลวงพี่ยังบอกว่า ในอรรถกถามีอธิบายไว้ชัดเจน ต้องไปตามดูกันครับ

อิทํปิ เต อาวุโส อานนฺท ทุกฺกฏนฺติ อิทํ ตยา ทุฏฺฐุ กตนฺติ เกวลํ ครหนฺเตติ เถเรหิ วุตฺตํ น อาปตฺตึ สนฺธาย วุตฺตํ

คำว่า อิทํปิ เต อาวุโส อานนฺท ทุกฺกฏํ นี้ อันพระเถระทั้งหลายเพียงแต่จะติว่า กรรมนี้อันทำไม่ดีแล้ว จึงกล่าวแล้ว หาได้กล่าวหมายถึงอาบัติไม่.

อาจจะยากสำหรับผู้ที่ไม่คุ้นชินนะครับ แต่คนในวงการ หลักฐานน่าจะชัดเจนนะครับ