วันที่ 15  มีนาคม 2568   พระเมธีวัชรบัณฑิต  ผอ.วิทยาลัยพุทธศาสตร์นานาชาติ (IBSC) มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เผยว่า ได้รับนิมนต์จากรัฐบาลกัมพูชามาร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในหัวข้อ มรดกทางพุทธวัฒนธรรม: หนทางสู่การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน และการอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุขในสังคมโลก (Buddhist Cultural Heritage: a Partway to Sustainable Tourism and Global Harmony) ณ เมืองเสียมเรียบ โดยมีผู้เข้าร่วมประชุมจาก 21 ประเทศ ราวประมาณ 1,000 รูปคน

ดร.กากัน มาลิก นักแสดงชาวอินเดียชื่อดัง ที่เคยรับบทแสดงเป็นพระพุทธเจ้า ได้ช่วยขยายภาพให้เห็นถึงความสำคัญของสถานที่ประสูติ ตรัสรู้ แสดงธรรม และปรินิพพานของพระพุทธเจ้าว่าเป็นสถานที่สำคัญที่ได้รับการประกาศให้เป็นมรดกโลก หรือ World Heritage  ที่ชาวพุทธทั่วโลกจะได้อาศัยสังเวชนียสถานเป็นแหล่งสร้างแรงใจกระตุ้นให้มนุษย์หลุดพ้นจากความทุกข์

ส่วนตัวได้ย้ำเน้นกับที่ประชุมนานาชาติว่า ดินแดนสุวรรณภูมิ และลุ่มน้ำโขง ตั้งแต่ภูเขาหิมาลัย เริ่มจากประเทศจีน พม่า ไทย ลาว@กัมพูชา และเวียดนาม เป็นแอ่งอารยธรรมที่ก่อให้เกิดมรดกทางพุทธวัฒนธรรมมากมาย ทั้งที่อยู่ในลำน้ำและบนแผ่นดิน ไม่ว่าจะเป็นศิลปะกรรม สถาปัตยกรรม การละเล่น บทเพลง ประเพณีสงกรานต์ ลอยกระทง และพญานาค รวมถึงการไหว้ เป็นต้น

กล่าวได้ว่า พระพุทธศาสนาเป็นรากฐานสำคัญของมรดกทางพุทธวัฒนธรรมในกลุ่มประเทศแทบอินโดจีน ที่ประชาชนได้ปรับประยุกต์หลักธรรมและวิถีพุทธมุ่งสู่วิถีชีวิต ตั้งแต่เกิดจนถึงตาย ตั้งแต่ระดับครอบ ชุมชน จนถึงสังคมประเทศชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง วิถีชีวิตในลุ่มน้ำแม่โขง และดินแดนสุวรรณภูมิ

ดินแดนสุวรรณภูมิ เปรียบเสมือนพ่อ แม่น้ำโขงเปรียบเสมือนแม่  ตั้งแต่อดีต ทั้งแม่และพ่อยังคงทำหน้าที่ดูแลลูกๆ ทุกคนอย่างทั่วถึง เท่าเทียมและเป็นธรรม โดยมิได้เลือกปฏิบัติ และแบ่งแยกชาติพันธุ์ ภาษา สีผิว ความเชื่อ และวัฒนธรรมที่แตกต่างกัน หากกลับเป็นลูกๆ ที่พากันแบ่งแยกด้วยอิทธิพลของการเมืองการปกครองสมัยใหม่ กลายเป็นประเทศต่างๆ แล้วแย่งสิทธิในการครอบครองแม่ แล้วฉีกพ่อและแม่ออกเป็นส่วนๆ

สิ่งที่กำลังท้าทายผู้คนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่อินโดจีน คือ จะทำอย่างไร จึงจะรักษามรดกทางพุทธวัฒนธรรมให้คงอยู่ต่อไปสอดรับกับองค์การสหประชาชาติที่ย้ำประเด็น Culture of Peace หรือสันติวัฒนธรรม โดยมุ่งให้วัฒนธรรมเป็นสะพานแห่งโอกาสที่จะนำทางให้มนุษย์ได้ประโยชน์และอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข

“จึงได้เสนอแนวทางการพัฒนาและรักษามรดกทางพุทธวัฒนธรรม ดังนี้ 1: ฝึกฝนและพัฒนาพระสงฆ์ให้มีความรู้และทักษะในการพัฒนา และรักษามรดกทางพุทธวัฒนธรรมให้เกิดความยั่งยืน 2: ควรเปิดหลักสูตรระยะสั้นและระยะยาว ในสถานศึกษา  ทั้งออนไลน์ และออนไซด์ ผ่าน Platform ต่างๆ  เพื่อต่อยอดความรู้และเสริมทักษะการพัฒนาและอนุรักษ์ 3: ฝึกฝนและพัฒนาเยาวชนรุ่นใหม่ให้มีความภูมิใจในมรดกทางพุทธวัฒนธรรม และช่วยกันหวงแหน รักษา@และพัฒนาต่อยอดนวัตกรรมทางพุทธวัฒนธรรม..”

สิ่งหนึ่งที่มีการเสนอบนเวทีคือ Mindful Tourism  หรือการท่องเที่ยวตื่นรู้ โดยมิได้มุ่งจำเพาะการท่องเที่ยวเพื่อการเสพวัตถุล และความสะดวกสบาย สนุกสนานกับสถานที่และอาหารการกินเท่านั้น หากควรไปที่การท่องเที่ยวที่มุ่งสู่การพัฒนาจิตด้วย ศูนย์ปฏิธรรม สถานที่ฝึกสติสมาธิ ที่ถือว่าเป็น Soft Power ที่แท้จริง เพราะชาวโลกกำลังทุกข์ และมุ่งแสวงหาจุดหมายปลายสุดท้าย หรือ Last Practitionners Destination เพื่อเข้าถึงความสุขในบั้นปลายชีวิต