วันที่ 12 มี.ค.2563 สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) ได้เผยแพร่บทความเรื่อง “เมื่อวิกฤตสุด วิธีได้มาซึ่งนายกรัฐมนตรีคนใหม่ ที่มีฐานการยอมรับกว้างและสมรรถนะทางปัญญาสูง” นพ.ประเวศ วะสี ราษฎรอาวุโส โดยใช้กรอบความคิดอริยสัจโมเดลในการเขียนเริ่มจาก

1.ทุกข์คือวิกฤตการณ์ประเทศไทย 2563 เป็นวิกฤตใหญ่ที่วิกฤตทุกด้านเข้ามาบรรจบกันคือ

(1) ความยากจนและความเหลื่อมล้ำ
(2) วิกฤตเศรษฐกิจ
(3) วิกฤตทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
(4) วิกฤติการระบาดของโคโรนาไวรัส
(5) ความขัดแย้งทางการเมืองและอารมณ์ความรู้สึกไม่พอใจในการบริหารจัดการบ้านเมือง
เชื่อมโยง ซับซ้อนและยากอย่างยิ่ง ไม่มีรัฐบาลใดในแบบเดิมๆ จะแก้ไขได้

2.สมุทัย- สังคมเชิงอำนาจกับการขาดสมรรถนะทางปัญญา

(1) คนไทยเรียนรู้น้อย จึงขาดสมรรถนะทางปัญญา
(2) วิกฤตเศรษฐกิจ
(3) โครงสร้างเชิงอำนาจ
(4) สัมพันธภาพ
(5) ทั้งวัฒนธรรมทั้งกฎหมาย

ระบบซับซ้อน (Complex system) หลายมิติ เข้าใจยาก แปรผันรวดเร็ว เกิดโกลาหลได้ง่าย จากปัจจัยทั้งที่มองเห็นและมองไม่เห็น

3.ทางสายกลางแก้สาเหตุแห่งทุกข์

ใช้ปัญญาหรือความเป็นเหตุเป็นผลล้วนๆ โดยไม่แบ่งข้างแบ่งขั้ว ไม่สุดโตงทางใดทางหนึ่ง เสนอวิธี ส.ส.ต้องมีความอิสระ จิตสำนึกสาธารณะ โดยใช้สูตรพระคาร์ดินัลเลือกพระสันตะปาปาเลือกนายกฯ ถึงจะได้บุคคลที่มีความสุจริตมีสติปัญญาสูงรับฟังผู้อื่นและสามารถสื่อสารสาธารณะอย่างมีสาระและสุนทรียะฯ เข้ามาบริหารประเทศ

4. เสนอภาพแห่งอารยธรรมใหม่แห่งการอยู่ร่วมกันอย่างมีศักดิ์ศรี สันติ สมดุล หรือประเทศไทยยุคศรีอาริยะทั้งนี้ด้วยแนวทางมัชฌิมาปฏิปทาพัฒนาประเทศไทยบนกฎทางสายกลางตามธรรมชาติที่ค้นพบโดยพระพุทธองค์

ดูรายละเอียดใน https://www.isranews.org/article/isranews/86362-open00-2.html