แรกเริ่มเดิมที รัฐมอนทานา สหรัฐฯ ที่ผมรู้จักดี คือ มีแห่ลงท่องเที่ยวที่สำคัญชื่อดังระดับโลกหลายแห่ง เริ่มตั้งแต่ อย่างอุทยานแห่งชาติเยลโลสโตน น้ำพุร้อน บิ๊กสกาย สกีรีสอร์ทชื่อดังและเป็นถานที่จัดคอนเสิร์ตระดับโลก ที่หลายชาติเลียนแบบนำไปจัด มีอุทยานแห่งชาติเกลเซีย ที่มีทะเลสาบน้ำแข็งพันปี มีสัตว์อย่าง กวางมูส ควายไบซัน ยืนและเล็มหญ้าให้เห็นตามไหล่เขา

ถือเป็นรัฐใหญ่เป็นดันดับที่ 4 ของสหรัฐฯ แต่มีประชากร หนาแน่นน้อยมากแค่ล้านกว่าคน อยู่ภาคเหนืออาณาเขตติดกับประเทศแคนาดา คำว่า Montana เป็นภาษาอินเดียแดงซึ่งเป็นเจ้าของพื้นที่ ซึ่งในภาษาอังกฤษก็คือ Mountain ที่แปลว่าภูเขานั่นเอง

สำหรับ คนไทย น่าจะรู้จักมอนทาน่าดี อีกด้านหนึ่งผ่านศิลปินนักปั้นชื่อก้องโลกชาวไทย คือ คุณสันติ พิเชฐชัยกุล ที่มาอยู่เปิดแกลลอรีที่เมืองบิ๊กโฟร์ค กับภรรยาชาวอเมริกัน

ที่ผมร่ายยาวมานั้น ก็เพื่อนำเข้าสู่สิ่งผมได้พบและได้เห็น แทบไม่เชื่อสายตาของตัวเอง เมื่อมีโอกาสได้เข้าไปกราบพระพุทธรูป ณ สวนพระพุทธรูป 1,000 องค์ (Garden of One thousand Buddhas) ในช่วงเดือนมีนาคา 2560 เพราะดินแดนแห่งนี้ คือเมืองอาร์ลี รัฐมอนทานา สหรัฐอเมริกา อยู่ภายในเขตสงวนอินเดียนแดง บนพื้นที่ 10 เอเคอร์ (ประมาณ 25 ไร่) ห่างจากเมืองมิสซูล่า ประมาณ 29.2 ไมล์ (46กิโลเมตร) ซึ่งในอดีตเป็นฟาร์มเลี้ยงแกะ ตั้งอยู่ในหุบเขาจ็อคโก ทางด้านเหนือของเมืองอาร์ลี

ความจริงจุดหมายปลายทางของในทริปนี้ อยู่ที่อุทยานแห่งชาติเกลเซีย แต่ คุณทวิช กรีน สามีของน้องต่าย สาวสวยจาก อ.พาน จ.เชียงราย แห่งเมืองมิสซูล่า รูว่า ผมเป็นพุทธศาสนิกชน ก็เลยสร้างเซอร์ไพร์ส พาแวะไหว้สวนพระพุทธรูป 1,000 องค์ ที่ผมไม่เคยรู้มาก่อน แบบประทับใจสุดๆ

จากสายตาเบื้องหน้าของผมทันทีที่ลงจากรถความภาพพระพุทธรูปสีขาวเรียงรายเป็นแถวบนแท่นที่จัดไว้อย่างเป็นระเบียบเรียบร้อยสุดลูกหูลูกตา

สำหรับ สวนพระพุทธรูป 1,000 องค์แห่งนี้ สร้างขึ้นโดยพระธิเบตชื่อว่า “โกเชน ตุลกู ซัง-งัก รินโปเช (Gochen Tulku Sang-ngag Rinpoche)” ผู้ก่อตั้งและผู้นำทางจิตวิญญาณแห่งศูนย์พุทธทิเบต Ewam Sang-ngag Ling (EWAM) ซึ่งเป็นศูนย์ปฏิบัติธรรมทางศาสนาพุทธนานาชาติ ในเมืองอาร์ลี เริ่มก่อสร้างในปี 2000

   “สวนพระพุทธรูป 1,000 องค์” ถูกออกแบบให้เป็นรูปวงล้อธรรมจักร ซึ่งสื่อให้เห็นถึง  “มรรคมีองค์ 8” โดยทางเดินเข้าสู่จุดศูนย์กลางมี 8 ทาง ตามความหมายของมรรคมีองค์ 8 คือหนทางปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์ 8 ทาง ได้แก่ ความเห็นชอบ ความดำริชอบ วาจาชอบ การงานชอบ อาชีพชอบ เพียรพยายามชอบ สติชอบ และตั้งใจชอบ สำหรับมรรคมีองค์ 8 นี้ ได้ชื่อว่า มัชฌิมาปฏิปทา แปลว่า การเดินทางสายกลาง เพราะเป็นข้อปฏิบัติที่ตึงหรือหย่อนมากนักจะนำไปสู่หนทางแห่งความดับทุกข์ ตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

จากนั้น ผมได้เดินเข้าสู่พื้นที่แห่งวงล้อธรรมจักร เพื่อระลึกถึงคำสอนของพระพุทธเจ้า และความพลังศรัทธาของชาวพุทธ โดยมีผู้นำอย่างท่านโกเชน ตุลกู ซัง-งัก รินโปเช ที่เนรมิตรความงดงามของศิลปะแห่งพุทธศิลป์ ปักธง ณ ดินแดนแห่งซีกตะวันตกอันไกลโพ้น เปรียบเหมือนเนื้อนาบุญ หว่านไปที่ไหนก็เจริญงอกงามที่นั่น ซึ่งไม่ว่าจะมองไปที่มุมไหนของสวน ก็ดูสวยงามและน่ามหัศจรรย์ แทบไม่เชื่อสายตาเลยว่า สถานแห่งนี้เคยเป็นฟาร์มเลี้ยงแกะมาก่อน

นอกจาก การออกแบบที่อิงความหมายอันล้ำลึกในหลักธรรมแล้ว ภายในสวนยังประกอบไปด้วยสิ่งก่อสร้างอื่นๆ ที่น่าตื่นตาตื่นใจ ภายในประดิษฐานรูปปั้นพระแม่ตารา ตั้งอยู่บริเวณวงแหวนรอบนอก เพื่อสื่อถึงจิตที่ตื่นรู้ ส่วนภายในประกอบด้วยพระพุทธรูปสีขาว 1,000 องค์ ประดิษฐานบนทาง 8 แห่ง พระสถูป 1,000 องค์บนกำแพงวงกลม ซึ่งเป็นเครื่องหมายของมรรค 8 โอบล้อมสถานที่ประดิษฐานรูปปั้นพระนางปรัชญาปารมิตา ซึ่งได้ชื่อว่าเป็นพุทธมารดาแห่งพระพุทธเจ้าทั้งหลาย เทพองค์นี้เป็นเทพแห่งปัญญาอันลึกซึ้งของพุทธศาสนา อันเป็นหลักของปรัชญาและคัมภีร์สำคัญของพุทธศาสนา ลัทธิมหายาน ขนาดสูง 10 ฟุต ซึ่งเป็นศูนย์กลาง และเป็นตัวแทนของปัญญา ในสวนแห่งนี้

เท่าที่ผม ได้ยินมา พระพุทธรูป ที่นำมาประดิษฐาน ณ สวนแห่งนี้ ปั้น ที่ประเทศไทย และ มี “ปรัชญาปารมิตาหฤทัยสูตร” บนแผ่นหิน ซึ่งแปลจากต้นฉบับภาษาสันสกฤตโดย พระมหาสมบูรณ์ วุฑฒิกโร ยิ่งทำให้ ผม ตื่นเต้นเข้าไปอีก ที่เมืองไทยมีส่วนร่วม

ปัจจุบัน สวนพระพุทธรูป 1,000 องค์แห่งนี้ กลายสถานที่สำคัญในการแวะสักการะบูชาของชาวพุทธทั่วโลก และเป็นแหล่งดึงดูดนักท่องเที่ยว และผู้ปฏิบัติธรรมชาวพุทธจากทั่วทุกมุมโลก

*****************

 หรั่ง รอบโลก รายงาน