วันที่ 16 ตุลาคม 2568 เนื่องจากหลังออกพรรษา 1 เดือนเป็นช่วงเทศกาลกฐิน การรับผ้ากฐินปัจจุบันหลายวัดกระทำอาจไม่เป็นไปตามพุทธานุญาต เหมิ่นเหม่ขัดต่อหลักและเจตนารมณ์ในการรับผ้ากฐิน และมีหลายเจ้าอาวาสหลายวัดรับผ้ากฐินด้วยความไม่รู้หรือรู้ แต่ยังฝืนทำ ด้วยการ “หลีกเลี่ยงบาลี” ซึ่งอาจกระทบต่อความมั่นคงพระพุทธศาสนาและคณะสงฆ์เถรวาทได้

ก่อนหน้านี้เมื่อวันที่ 22  กันยายน 2568   พระราชบัณฑิต เจ้าคณะภาค 10 ธรรมยุต  อันมี 6 จังหวัดอยู่ในเขตปกครอง คือ จังหวัดอุบลราชธานี, ยโสธร, ศรีสะเกษ, นครพนม, มุกดาหาร และจังหวัดอำนาจเจริญ ได้มีหนังสือประกาศเจ้าคณะภาค 10 เรื่องห้ามพระภิกษุผู้ที่จำพรรษาในอาวาสหรือสีมาเดียวกันไม่ครบ 5 รูปมิให้กรานกฐิน  โดยอาศัยองค์ประกอบ 3 ประการ ในพระพุทธานุญาตให้สงฆ์กรานกฐินคือ

1.คุณสมบัติเฉพาะ คือการอยู่จำพรรษา (อนุชานามิ ภิกฺขเว วสฺสํ วุตฺถานํ ภิกฺขุนํ กฐินํ อตฺถริตุํ) ซึ่งหมายถึงการอยู่จำพรรษในอาวาสหรือสีมาเดียวกัน

2.เงื่อนเวลา (จีวรกาลสมโย นาม (จีวรทานสมโย นาม) อนตฺถเต กฐิเน วสฺสานสฺส ปจฺฉิโม มาโส อตฺถเต กฐิเน ปญฺจ มาสา ที่ชื่อว่าสมัยจีวรกาล คือ 1 เดือนท้ายฤดูฝน เมื่อภิกษุไม่ได้กรานกฐิน, 5 เดือน เมื่อภิกษุได้กรานกฐิน)

3 . อานิสงส์ 5 ข้อโดยเฉพาะอย่างยิ่ง ข้อที่ 5 (โย จ ตตฺถ จีวรปฺปาโท โส เนสํ ภวิสฺสติ) ซึ่งอรรถกถาสมันตปาสาทิกา อธิบายว่า “โย จ ตตฺถ จีวรปฺปาโทติ ตตฺถ กรินตฺถตสีมายํ มตกจีวรํ วา โหตุ สงฆํ อุทฺทิสฺส    ทินฺนํ วา สงฺฆิเกน ตตฺรุปฺปาเทน อาภตํ วา เยน เกนจิ อากาเรน ยํ สงฺฆิกํ จีวรํ อุปฺปชฺชติ ตํ เตสํ ภวิสฺสตีติ อตฺโถ. พระพุทธดำรัสว่า โย จ ตตฺถ จีวรปฺปาโท เป็นต้น อธิบายว่า จะเป็นจีวรของภิกษุสามเณร ผู้มรณภาพในสีมา ที่กรานกฐินแล้วนั้น หรือจีวรที่ทายกถวายเจาะจงสงฆ์ หรือจีวรที่นำมาด้วยค่ากัลปนาของสงฆ์ซึ่งเกิดขึ้นในสีมานั้น ก็ตามที จีวรใดเป็นของสงฆ์เกิดขึ้นต้วยอาการอย่างใดอย่างหนึ่ง จีวรนั้น จักเป็นของภิกษุเหล่านั้น.”

และอรรถกถากังขาวิตรณี อธิบายว่า “โย จ ตตฺถ จีวรปฺปาโท ตสฺมึ อาวาเส สงฺฆสฺส อุปฺปนฺนจีวรญจ …จีวรที่เกิดขึ้นแก่สงฆ์ ในอาวาสนั้น” ซึ่งมีความเชื่อมโยงกับ วสฺสํ วุตฺถานํ อุปฺปนฺนจีวรญฺจ จึงหมายถึงสงฆ์ที่จำพรรษาอยู่ในอาวาสนั้น

จึงประกาศห้ามพระภิกษุในเขตปกครองภาค 10  (ธรรมยุต) ที่จำพรรษาในอาวาสหรือสีมาเดียวกัน มีจำนวนไม่ครบ 5  รูป มิให้กรานกฐิน (รับ, ให้, กราน, อนุโมทนา)