เมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายน 2565 พระปราโมทย์ วาทโกวิโท,ดร.ผู้อำนวยการหลักสูตรระดับบัณฑิตศึกษา หลักสูตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสันติศึกษา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย(มจร) เลขาศูนย์ไกล่เกลี่ยข้อพิพาทภาคประชาชน มจร นักศึกษาหลักสูตรประกาศนียบัตรชั้นสูงการเสริมสร้างสังคมสันติสุขรุ่นที่ 13 (4ส.13) เปิดเผยว่า ได้ร่วมศึกษาดูงานครั้งที่ 2 ภายใต้ “หลักสูตรประกาศนียบัตรชั้นสูงการเสริมสร้างสังคมสันติสุข รุ่นที่ 13” (4 ส.13) จัดโดย สำนักสันติวิธีและธรรมาภิบาล สถาบันพระปกเกล้า โดยศึกษาเรียนรู้ประเด็น “โคก หนอง นา สันติภาพลงดิน สันติภาพกินได้” ณ วัดศรีแสงธรรม อำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี

แลกเปลี่ยนเรียนรู้กับพระปัญญาวชิรโมลี เจ้าอาวาสวัดศรีแสงธรรม สรุปประเด็นสาระสำคัญว่า การนำปรัชญาพอเพียงมาประยุกต์ใช้อย่างจริงจัง ซึ่งการพัฒนาคนใช้ปรัชญาพอเพียงเป็นหลักธรรมะในทางพระพุทธศาสนาที่ว่า “เป็นมิติแห่งความยั่งยืน เป็นทางสายกลางในทางพระพุทธศาสนา” เป็นหลักสัปปุริสธรรม 7 รู้เหตุ รู้ผล รู้คน รู้ชุมชน รู้กาล เป็นต้น ซึ่งรัชกาลที่ 9 พระองค์ทรงได้รางวัลแห่งการพัฒนามนุษย์เป็นศูนย์กลาง โดยโลกเกิดความวิกฤต เช่น มิติสิ่งแวดล้อม มิติสังคม มิติเศรษฐกิจ และมิติทางการเมือง ซึ่งคนเริ่มห่างเหินจากธรรมทำให้เกิดความเสื่อม ซึ่งผู้ชังธรรมย่อมเสื่อม ซึ่งวงจรการเมืองไทยเป็นวงจรที่น่าห่วงมาก

เมื่อปี 2545 เริ่มมาอยู่ที่นี่ ซึ่งวัดสร้างเฉพาะสิ่งที่จำเป็นเท่านั้น จึงต้องการช่วยชาติผ่าน “สร้างคนดีเข้าสู่สังคม” มุ่งสร้างความรู้คู่คุณธรรม ศีล สมาธิ ปัญญา ผ่านวิชาการ วิชาชีพ และวิชาชีวิต ถือว่าเป็นการจัดการศึกษาบนพื้นฐานพอเพียง จึงมุ่งสร้างโรงเรียนในทางพระพุทธศาสนาให้โอกาสเยาวชนศึกษาเล่าเรียน จึงมุ่งสะท้อนเรื่องการขับเคลื่อนกิจกรรมในความยากลำบากนั้นมีโอกาสอยู่เสมอ จึงจัดการศึกษา “บนความขาดแคลน” จึงมุ่งพัฒนาไปสู่โชล่าเชลล์เพราะความไม่มี จึงจัดการศึกษาแบบบูรณาการเกิดขึ้น นำไปใช้พลังการเกษตรฝึกให้เด็กเรียนรู้ ทำให้ค่าไฟลดเหลือ 40 บาท ทำให้การไฟฟ้าไม่พึงพอใจ

ที่นี่จึงสร้างเป็นแหล่งเรียนรู้ให้เด็กเยาวชน ให้สามารถพึ่งพาตนเองได้และไปช่วยเหลือคนอื่น เพราะให้ใครช่วยเหลือเราตลอดจะไม่ยั่งยืน ปัจจุบันมุ่งไปช่วยเหลือโรงพยาบาลทั่วประเทศ ซึ่งในปัจจุบันมีการทำอารยันเกษตรสืบสานคืออภิรักษ์ รักษาคืออนุรักษ์ ต่อยอดคืออภิวัฒน์ ทำเกี่ยวกับโคกหนองนาแห่งน้ำใจและความหวัง จึงทำโชล่าเชลล์สามสีส่งผลต่ออารยเกษตร ที่นี่จึงเป็นโรงเรียนการกุศลมีฐานการเรียนรู้เพื่อพิชิตความยากจน ให้การศึกษาเด็กเยาวชนให้เข้าถึงการศึกษา ผ่านการใช้แสงพลังทดแทน ซึ่งจะยกระดับการพัฒนาเยาวชนต่อไป

จากการศึกษาเรียนรู้แหล่งเรียนรู้พลังงานทดแทน “โคกอีโด่ยวัลเล่ย์” โรงเรียนศรีแสงธรรม และศูนย์การเรียนรู้ต้นแบบ โคก หนอง นา วัดป่าศรีแสงธรรมจังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งการดำเนินงานแหล่งเรียนรู้พลังงานทดแทน “โคกอีโด่ยวัลเล่ย์” โรงเรียนศรีแสงธรรม และศูนย์การเรียนรู้ต้นแบบ โคก หนอง นา ณ วัดป่าศรีแสงธรรม จากพระปัญญาวชิรโมลี โดยน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและหลักศีล สมาธิ ปัญญา ซึ่งเป็นการนำความรู้ทางวิชาการมาบวกกับหลักธรรมเข้ามาใช้ในการดำเนินโครงการฯ จนเกิดผลเป็นรูปธรรม ประชาชนในพื้นที่ได้ประโยชน์อย่างแท้จริง รวมทั้ง ได้มีนำระบบ Internet of Things เข้ามาช่วยในการบริหารจัดการดำเนินโครงการทั้งระบบ เพิ่มความรวดเร็วและประหยัดต้นทุนด้วย

โดยนายกรัฐมนตรีเคยมาเยี่ยมชมและชื่นชมการดำเนินโครงการแหล่งเรียนรู้พลังงานทดแทน “โคกอีโด่ยวัลเล่ย์” โรงเรียนศรีแสงธรรม และศูนย์การเรียนรู้ต้นแบบ โคก หนอง นา ณ วัดป่าศรีแสงธรรม ซึ่งได้น้อมนำเศรษฐกิจพอเพียงและทฤษฎีใหม่ของรัชกาลที่ 9 และพระปฐมบรมราชโองการรัชกาลที่ 10 สืบสาน รักษา และต่อยอด ศาสตร์พระราชา และโครงการตามพระราชดำริของรัชกาลที่ 9 มาดำเนินโครงการฯ และเกิดเป็นโครงการพัฒนาแบบร่วมมือกัน “บวร” คือบ้าน วัด โรงเรียน ซึ่งเป็นการสร้างพลังจากท้องถิ่นที่สำคัญในการสร้างความเข้มแข็งจากพื้นที่ รวมทั้งโครงการ “โคก หนอง นา” นโยบายสำคัญของรัฐบาล ซึ่งมุ่งเน้นที่จะทำน้อยให้ได้มาก พร้อมขอให้มีการขยายการดำเนินการเรื่องพลังงานทดแทนให้มากยิ่งขึ้นตามศักยภาพที่มีอยู่ ควบคู่กับการดำเนินการที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม รวมทั้งให้มีการวางแผนเรื่องการบริหารจัดการขยะให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อไม่ให้ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและพื้นที่

พระปัญญาวชิรโมลี มีความมุ่งมั่นตั้งใจ เพื่อที่จะหาคำตอบในการแก้โจทย์เรื่องความขาดแคลน โดยได้นำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง หลักธรรม และเทคโนโลยีมาผสมผสาน เพื่อเป็นต้นแบบในการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัดให้เกิดความสมดุลต่อชีวิตและสิ่งแวดล้อม และเพื่อหวังว่าคำตอบจากการสร้างโรงเรียนแห่งนี้จะเป็นมีส่วนในการช่วยชาติ นั่นคือ การผลิตคนดีเข้าสู่สังคม

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า พระปัญญาวชิรโมลียังได้รับการแต่งตั้งเป็นที่ปรึกษาปลัดกระทรวงมหาดไทย ร่วมในการแก้ปัญหาความยากจนตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และกำลังผลักดันเขตเศรษฐกิจเพียงไปทั่วประเทศเพื่อสร้างความมั่นคงทางอาหารให้กับมนุษยชาติ