วันที่ 18 ธันวาคม 2568  พระวชิรรัตนาภรณ์ เจ้าคณะแขวงวัดอรุณ  เลขานุการและผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดอรุณราชวราราม ได้แจ้งความคืบหน้าหนังสือ “ย้อนตำนานพระแก้วมรกต” โดยระบุว่า“หนังสือ ย้อนตำนานพระแก้วมรกต พระพุทธปฏิมา ณ พระราชวังหลวง กรุงธนบุรี วัดอรุณราชวราราม เล่มนี้ จัดพิมพ์ขึ้นด้วยเจตนารมณ์อันมุ่งหมายจะรวบรวม อธิบาย และสืบทอดองค์ความรู้ทางประวัติศาสตร์ ศาสนา และศิลปวัฒนธรรม อันเกี่ยวเนื่องกับ “พระแก้วมรกต” พระพุทธปฏิมาศักดิ์สิทธิ์สูงสุดของแผ่นดินไทย ซึ่งมีความสัมพันธ์แนบแน่นกับพระราชประวัติ การสถาปนาพระนคร และพระบรมเดชานุภาพแห่งพระมหากษัตริย์ไทยในอดีตจนถึงปัจจุบัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสมัยกรุงธนบุรี อันเป็นช่วงสำคัญของประวัติศาสตร์ชาติในการรวบรวมบ้านเมืองให้เป็นปึกแผ่น เนื้อหาในหนังสือแบ่งออกเป็น 5 ส่วนสำคัญ เริ่มจาก

ส่วนที่ 1 พระบรมราชาธิบายและคาถาตำนานพระแก้วมรกต ซึ่งนำเสนอรากฐานทางคติความเชื่อ ตำนาน และถ้อยคำอธิบายที่สะท้อนพระราชศรัทธาและความหมายเชิงพุทธธรรมของพระแก้วมรกต ต่อเนื่องด้วย

ส่วนที่ 2 จากรัตนพิมพวงศ์สู่กรุงรัตนโกสินทร์ พระนครซึ่งประดิษฐานพระแก้วมรกต อันแสดงให้เห็นพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ การเมือง และการสถาปนาพระนครที่ผูกโยงกับพระพุทธปฏิมาองค์นี้

ส่วนที่ 3 จิตรกรรมรัตนพิมพวงศ์ (ตำนานพระแก้วมรกต) ฝีมือช่างหลวง ณ วัดหงส์รัตนาราม นำผู้อ่านเข้าสู่โลกแห่งศิลปกรรมชั้นสูง ถ่ายทอดตำนานผ่านจิตรกรรมในกรอบรูปแขวนฝาผนังเป็นมรดกทางศิลปะและภูมิปัญญาของช่างหลวงไทย

ส่วนที่ 4 พระแก้วมรกต พระพุทธปฏิมาศิลปะล้านนา ซึเป็นการรวบรวมเนื้อหาอันเกี่ยวเนื่องกับพุทธศิลป์ที่บ่งบอกลักษณะของฝีมือช่างในการทำพระพุทธปฏิมา และแหล่งที่มานั้น

ส่วนที่ 5 การอัญเชิญพระแก้วมรกตมาประดิษฐาน ณ กรุงธนบุรี ซึ่งเป็นหลักฐานสำคัญที่สะท้อนบทบาทของวัดอรุณราชวราราม หรือวัดแจ้ง ในฐานะพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์และศูนย์กลางแห่งพระราชศรัทธาในสมัยกรุงธนบุรี และบทส่งท้าย ตากสินมหาราชานุสรณ์ ระลึกถึงสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ผู้มีคุณูปการต่อชาติและพระศาสนาอย่างยิ่ง

พร้อมกล่าวต่อว่า “การจัดพิมพ์หนังสือเล่มนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นที่ระลึกเนื่องในพิธีบำเพ็ญกุศลอุทิศถวายแด่ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เนื่องในวันคล้ายวันปราบดาภิเษก ครบ 258 ปี ในปี พ.ศ. 2568  นี้ อันเป็นการน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้ พระปรีชาสามารถ และพระราชกรณียกิจอันยิ่งใหญ่ในการกอบกู้เอกราช สถาปนากรุงธนบุรี และทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาให้มั่นคงสืบมาจนถึงปัจจุบัน คณะผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่า หนังสือเล่มนี้จักเป็นประโยชน์แก่พระภิกษุสามเณร นักวิชาการ นักเรียน นิสิต นักศึกษา ตลอดจนพุทธศาสนิกชนและผู้สนใจทั่วไป ในการศึกษา ทำความเข้าใจ และซาบซึ้งในคุณค่าทางประวัติศาสตร์ ศิลปกรรม และพุทธศาสนา อันเป็นรากฐานสำคัญของชาติไทย และเป็นการร่วมกันสืบสานมรดกทางวัฒนธรรมให้ดำรงอยู่คู่แผ่นดินสืบไป สำหรับผู้สนใจสนใจรับหนังสือฟรี ได้ในวันที่ 28 ธันวาคม 2568 นี้..