“วัดประจำรัชกาล” เป็นวัดที่มีความผูกพันกับกษัตริย์ไทย ไม่ว่าจะเป็นวัดที่พระองค์ทรงสถาปนาหรือมีความเกี่ยวข้อง วัดประจำรัชกาลที่ 1-3 นั้น พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ทรงเป็นผู้กำหนด โดยยึดจากวัดที่แต่ละพระองค์ทรงผูกพัน และทรงให้อัญเชิญพระบรมราชสรีรังคารไปประดิษฐานไว้ใต้ฐานพระประธานในพระอุโบสถของแต่ละวัด

ต่อมา กษัตริย์ไทยทรงกำหนดวัดประจำรัชกาลด้วยพระองค์เอง ซึ่งแต่ละที่ล้วนเกี่ยวข้องกับพระองค์และเป็นสถานที่สำหรับบรรจุพระบรมราชสรีรังคารของแต่ละพระองค์ด้วยเช่นกัน

1. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช – วัดโพธารามหรือวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร

2. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย – วัดอรุณราชวรารามมหาวิหาร

3. พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว – วัดราชโอรสารามราชวรวิหาร

4. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว – วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม

5. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว – วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร, วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม

6. พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว – โรงเรียนวชิราวุธวิทยาลัย (ไม่ใช่วัด เนื่องจากพระองค์ทรงคิดว่าวัดในกรุงเทพฯ มีมากมายและยุคนั้น วัดไม่ใช่สถานที่สำคัญสำหรับการศึกษาของประชาชนอีกต่อไป จึงทรงให้วัดประจำรัชกาลกลายเป็นโรงเรียนมหาดเล็กหรือโรงเรียนวชิราวุธวิทยาลัย ในปัจจุบัน)

7. พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว – วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

8. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล – วัดสุทัศน์เทพวราราม

9. พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร – วัดพระราม 9 กาญจนาภิเษก, วัดบวรนิเวศวิหารราชวิหาร, วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร (2 วัดหลังคือวัดที่บรรจุพระบรมราชสรีรางคารของในหลวงรัชกาลที่ 9 จึงถือได้ว่าเป็นวัดประจำรัชกาล)

ที่มา https://www.silpa-mag.com/history/article_146113
ผู้เขียน ปดิวลดา บวรศักดิ์